عشق و ازدواج

آموزش توالت رفتن به كودكان – زمان مطالعه 4 دقيقه – آموزش توالت رفتن يك مرحله مهم براي كودكان و همينطور والدين است.
راز گذر از از اين مرحله چيست؟ وقت گذاشتن و صبوري به خرج دادن.
موفقيت در آموزش توالت رفتن منوط به آمادگي جسمي و هيجاني مي باشد و وابسته به سن خاصي نيست.




آموزش توالت رفتن يك مرحله مهم براي كودكان و همينطور والدين است. راز گذر از از اين مرحله چيست؟ وقت گذاشتن و صبوري به خرج دادن.
موفقيت در آموزش توالت رفتن منوط به آمادگي جسمي و هيجاني مي باشد و وابسته به سن خاصي نيست.
بسياري از كودكان از سن 2سالگي علاقه مند به آموزش توالت رفتن مي باشند در حالي كه برخي ديگر تا سن دو و نيم سالگي يا حتي بيشتر آمادگي ندارند درحالي كه عجله اي هم در آن نيست. اگر شما خيلي زود آموزش توالت رفتن را شروع كنيد ممكن است آموزش و درك توالت رفتن بسيار زمان بر باشد.
آيا كودك شما آمادگي توالت رفتن دارد؟از خود سؤالات زير را بپرسيد:
آيا كودك شما به توالت يا صندلي توالت يا پوشيدن لباس زير علاقه دارد؟آيا كودك شما جهات اساسي را درك كرده و دنبال مي كند؟آيا كودك شما نياز به دستشويي رفتن را از طريق عبارات، بيانات يا حركات چهره اي به شما مي گويد؟آيا كودك شما قادر است دوساعت يا بيشتر در روز خودش را خيس نكند؟آيا كودك شما درمورد پوشك خشك يا خيس شكايت مي كند؟آيا كودك شما مي تواند به تنهايي شلوارش را پايين بكشد و دوباره بالا بكشد؟آيا كودك شما مي تواند روي صندلي بنشيند و سپس از روي آن بلند شود؟اگر پاسخ شما بيشتر بله است، كودك شما ممكن است آماده آموزش توالت رفتن باشد.
آموزش توالت رفتن به كودكانآموزش توالت رفتن به كودكان
آموزش توالت رفتناگر به بيشتر سوالات پاسخ نه مي دهيد ممكن است نياز باشد صبر كنيد به ويژه اگر كودك شما با يك تغيير بزرگ به تازگي مواجه شده يا به زودي مواجه خواهد شد مانند اسباب كشي و يا به دنيا امدن خواهر و برادر جديد. خردسالي كه امروز با آموزش توالت رفتن مخالفت مي كند ممكن است در عرض چند ماه ديگر پذيراي اين كار باشد.
وقتي كه شما تصميم مي گيريد كه زمان شروع آموزش توالت رفتن است زمينه را براي دست يابي به آن فراهم كنيد. با حفظ نگرش مثبت در خود و ديگر مراقبان كودك، شروع كنيد. سپس اين مراحل را انجام دهيد.
براي مطالعه بيشتر:
۱۲ توصيه جهت آموزش دستشويي رفتن به كودكان
وسايل لازم را در همه جا قرار دهيدصندلي توالت را در حمام و توالت يا در ابتدا جايي قرار دهيد كه كودك شما بيشتر وقت خود را آنجا مي گذاراند و صندلي را نيز تزيين كنيد و او را به نشستن برروي صندلي با يا بدون پوشك ترغيب كنيد. اطمينان يابيد كه كودك شما مي تواند روي پاهاي خود بر روي زمين يا صندلي توالت فرنگي بايستد.
كمك كنيد كودك شما بداند چگونه در مورد توالت صحبت كند با استفاده از اصطلاحاتي صحيح و ساده.
شما مي توانيد محتواهاي پوشك كثيف را در صندلي توالت بگذاريد بماند تا مفهوم يا مقاصد كاربرد آن را به كودك نشان دهيد يا اجازه دهيد تا كودك اعضاي خانواده را هنگام استفاده از صندلي توالت ببيند.
آموزش توالت رفتن به كودكان فان
براي توالت رفتن زمان بندي داشته باشيداگر كودك شما مايل است اجازه دهيد بدون پوشك چندين بار طي روز دقايقي را روي صندلي توالت بنشيند.
توالت رفتن پسردر پسران، اغلب بهتر است كه نشسته ادرار كنند و سپس پس از اتمام آموزش دفع مي توانيد ادرار كردن ايستاده را نيز ياد دهيد.
كتاب آموزش توالت رفتن را بخوانيد يا به كودك خود يك اسباب بازي براي سرگرم شدن هنگام نشستن بر روي صندلي توالت بدهيد. وقتي او در حمام است در كنارش بنشينيد.
حتي اگر كودك شما فقط آنجا نشسته است، او را به تلاش كردن تشويق كنيد و به او يادآوري كنيد كه بعداً اجازه تلاش دوباره براي دستشويي را دارد.
براي حفظ ثبات سعي كنيد صندلي توالت يا توالت فرنگي را هنگام بيرون رفتن از منزل با خودتان ببريد.
براي مطالعه بيشتر:
آموزش ارزش هاي مهم به كودك پنج ساله
سريع برو اونجا!وقتي كه شما متوجه علائمي حاكي از نياز به توالت رفتن مانند وول خوردن، چمپاته زدن در يك جا يا گرفتن ناحيه تناسلي شديد، سريع واكنش نشان دهيد.
كودك خود را با اين علائم آشنا كنيد، هنگام دستشويي كردن او توقف كنيد و او را به دستشويي هدايت كنيد.

كودك را تشويق كنيد تا موقعي كه دستشويي دارد به شما بگويد.
توالت رفتن دختردختران را آموزش دهيد تا از جلو به عقب خود را خشك كنند براي پيشگيري از حركت ميكروب ها از مقعد به واژن يا مثانه.
هنگام كشيدن فلش تانك بگذاريد كودك آن را به عنوان يك وظيفه اجتماعي انجام دهد و مطمئن شويد كه كودك پس از آن دست هايش را مي شويد.

منبع : كودك و نوجوان-آموزش توالت رفتن به كودكان

تربيت نوجوان موفق و كمك به يك نوجوان براي اينكه مراقب، مستقل و مسئول باشد كار ساده اي نيست. مطالعه 6دقيقه.
در اين مقاله مهارتهاي لازم براي كمك به رشد نوجوان شما آمده اند.
نوجواني دوره تغيير گيج كننده اي براي والدين و فرزندان مي باشد.
اما در حاليكه اين سال ها ممكن است سخت باشند، كارهاي زيادي است كه مي توانيد براي پرورش نوجوان خود و تشويق رفتارهاي مسئولانه انجام دهيد.
مهارت هاي تربيت نوجوان موفقاين مهارتهاي تربيت نوجوان موفق را براي روبرو شدن با چالش هاي بزرگ كردن يك نوجوان به كار بگيريد.
عشق خود را نشان دهيد.توجه مثبت يك الزام براي نوجوان است. با نوجوان خود وقت بگذاريد تا نشان دهيد كه مراقب هستيد.
زماني كه صحبت مي كند به اوگوش دهيد، و به احساساتش احترام بگذاريد. تصور نكنيد كه نوجوان مي داند كه چقدر او را دوست داريد.
اگر نوجوان دوست ندارد كه نزديك باشد، كمي سعي كنيد. خوردن وعده هاي غذايي منظم با يكديگر روش خوبي براي ارتباط مي تواند باشد.
تربيت نوجوان موفق
هنوز هم دعوت از او براي اينكه با هم غذا را آماده كنيد خوب است.روزهايي كه براي ارتباط و نزديكي با نوجوان وقت نداريد، حواستان باشد فعاليت هاي فردي را نيز نزديك به هم انجام دهيد. نزديك بودن به هم باعث مي شود كه يك مكالمه خود به خود آغاز شود.
به ياد داشته باشيد دوست داشتن بي قيد و شرط به معني تاييد بدون قيد و شرط نيست.
شما مي توانيد در حاليكه داريد نوجوان را تربيت مي كنيد به او نشان دهيد كه به خاطر رفتارش عشق به او را رها نخواهيد كرد.
اگر ميخ واهيد به چيزي اشاره كنيد كه نوجوان مي توانست بهتر انجام دهد، نقد خود را به رفتار معطوف كنيد تا استفاده از عبارتي نسبت به خود نوجوان.
انتظارات معقول تعيين كنيد.نوجوانان تمايل دارند بالاتر يا پايين تر از انتظارات والدين زندگي كنند. بنابراين همواره انتظارات خود را در سطح بالا نگه داريد.
به جاي تمركز روي موفقيت ها، مانند گرفتن نمرات بالا، از اون انتظار داشته باشد كه مهربان، با ملاحظه، قابل احترام، صادق و بخشنده باشد.
با موفقيت هاي روزافزون نوجوان، به ياد داشته باشيد كه از اين موفقيت ها اعتماد به نفس به دست مي آورد، كه آنها را براي چالش هاي بعدي آماده مي سازد.
هر چقدر نوجوان درگير تكاليف سخت تر مي شود، به جاي انكه خط مشي خود را مشخص كنيد، به او كمك كنيد تا مشخص كند چه كاري را مي تواند مديريت كند.
اگر نوجوان شما كوتاه آمد، حاميانه واكنش نشان داده و او را تشويق كنيد تا بهتر شود و دوباره امتحان كند.
مهم است كه به تلاش نوجوان خود پاداش دهيد تا نتايج نهايي.
تنظيم قوانين و پيامدها در مورد تربيت نوجوانانانضباط دهي شامل تعليم است نه تنبيه يا كنترل نوجوان. براي تشويق نوجوان تا به خوبي رفتار كند، در مورد اينكه چه رفتاري قابل قبول و كدام غير قابل قبول است در خانه مدرسه يا هر جاي ديگري صحبت كنيد.
پيامدهاي منصفانه و قابل قبول براي چگونگي رفتار نوجوان تعيين كنيد.

هنگام تعيين پيامدها نكات زير را رعايت كنيد:
از تعيين اولتيماتوم بپرهيزيد:نوجوان اولتيماتوم ها را مثل يك چالش مي بيند.
واضح و مختصر صحبت كنيدبه جاي اينكه به او بگوييد تا ديروقت بيرون نباشد، قوانين منظمي براي رفت و آمد وضع كنيد.قوانين خود را كوتاه و معطوف به نگه داريد. پيامدهاي فوري و مرتبط با انتخاب يا عمل نوجوان وضع كنيد.تصميمات خود را توضيح دهيد. زماني كه نوجوان منظور از يك قانون را مي فهمد و هدف آن مشخص است بيشتر از آن تبعيت مي كند.زماني كه بداند امنيت او وجود دارد با احتمال كمتري سركشي مي كند.

منبع : كودك و نوجوان-تربيت نوجوان موفق

همه چيز درباره ي درمان گوشه گيري در كودكان، نوجونان و بزرگسالان آورده شده است.
براي همه ي ما پيش آمده كه لحظاتي نياز به تنهايي و خلوت كردن با خود داشته باشيم.
در مواجه با مشكلات يا زمان تصميم گيري و فكر كردن اين تمايل به خلوت گزيني و گوشه گيري شديد تر مي شود.
اما گوشه گيري در بعضي افراد يك خصوصيت بارز است به نحوي كه ديگران در محيط هاي رسمي و غير رسمي فرد را با همين ويژگي مي شناسند.
گوشه گيريگوشه گيري به معناي تمايل دائمي فرد به خلوت گزيني و تنها بودن است كه معمولا با خجالتي بودن همراه مي باشد.
البته اين بدان معنا نيست كه فرد از وضعيت كنوني خود راضي بوده و از آن لذت مي برد.
در بيشتر مواقع فرد گوشه گير سعي در مقابله با گوشه گيري و انزواي خود داشته اما به دليل خجالتي و كم رو بودن تلاش جدي در پيوستن به گروه هاي اجتماعي از خود نشان نمي دهد.
ارزيابي مثبت يا منفي از اين ويژگي يعني گوشه گيري تا حدي به زمان و فرهنگي كه فرد در آن زندگي مي كند بستگي دارد.
مثلا در فرهنگ آسياي شرقي كه جمع گرايي و احترام در مقابل برون گرايي و استقلال ارجح مي باشد، ممكن است خجالتي بودن فرد به عنوان يك ويژگي مثبت تلقي گردد.
اما در كل گوشه گيري و انزواطلبي مشكلات و پيامدهاي بسياري به همراه دارد.
درمان گوشه گيري در بزرگسالان
نشانه ها و پيامدهاي گوشه گيريگوشه گيري با يك سري نشانه ها و علايم همراه است:
خجالت،سكوت،احساس محروميت،كسالت و بي حوصلگي، زودرنجي،نگراني از آينده،اجتناب از تفريح و بودن با ديگران،غيبت از مدرسهاز نشانه هاي گوشه گيري است.
چه گوشه گيري را يك صفت مطلوب بدانيم و آن را در خود يا ديگران تقويت كنيم و چه آن را منفي ارزيابي كرده و رد كنيم، اين ويژگي پيامدهاي ناخواسته اي دارد از جمله:
به عنوان مثال فرد گوشه گير و منزوي از نشان دادن احساسات و استعداد هاي خود اجتناب مي كند و بيشتر در دنياي درون خود به سر مي برد.
خيالبافي بيش از حد و نشخوار فكري زياد مي تواند احتمال افسردگي و در نتيجه افكار خودكشي در افراد منزوي را افزايش دهد.
فرد گوشه گير كه معمولا تنهايي هايش را با نوشتن، مطالعه، روياپردازي و فضاي مجازي پر مي كند به راحتي نمي تواند با جنس مخالف ارتباط برقرار كند.
او ممكن است از اعتماد كردن به ديگران و بيان احساساسات خود واهمه داشته باشد.در مدرسه، دانشگاه، محل كار و جمع دوستان شخص كم رو و گوشه گير ناشناخته مي ماند و قابليت هاي ارزشمندش در پس توده اي از ابرهاي تيره مخفي مي شود.

اين افراد معمولا از نظر ديگران نچسب و بي انرژي يا غير اجتماعي و ترسو تلقي مي شوند.
اضطراب و بخصوص اضطراب اجتماعي نيز از ديگر پيامدهاي جدي گوشه گيري است.
ناتواني در ابراز وجود و بيان خواسته هاي خود، كاهش عزت نفس، ضعف مهارت هاي اجتماعي و همچنين تاخير در ازدواج و تجربه ي والدگري نيز از مشكلات گوشه گيري و انزواطلبي مي باشد.
دلايل گوشه گيري چيست؟نداشتن مهارت هاي اجتماعي لازم براي برقراري ارتباط در كنار عدم اعتماد به نفس مي تواند دليل گوشه گيري فرد باشد.
وجود نقص هاي جسماني يا ظاهري و مشكل در تكلم مثلا لكنت زبان نيز يكي ديگر از علت هاي كم رويي و انزواست.
در صورت نقص هاي واضح مثلا لكنت زبان والدين مي توانند با مراجعه ي زودهنگام به گفتاردرمانگر مانع از شكل گيري تجربيات ناخوشايد فرزند خود از جمله تمسخر همسالان كودك شوند.
در بيشتر مواقع ريشه ي گوشه گيري به خانواده كودك و تجربيات كودكي برمي گردد.

منبع :ستاره ايرانيان-درمان گوشه گيري

فوبيا چيست و انواع فوبيا شامل چه مواردي است؟ راه تشخيص ترس و هراس چيست؟
آيا شما به حدي از عنكبوت مي ترسيد كه با ديدن يك اسباب بازي يا عروسك پلاستيكي با شكل و ظاهر عنكبوت نيز احساس انزجار كرده يا جيغ مي كشيد؟
فوبيا چيست ؟روانشناسان به چنين ترس هاي بيش از حد شديد و پايدار كه باعث اختلال در زندگي فرد مي گردد، فوبيا مي گويند.
تقريبا همه ي مردم نسبت به يك يا چند چيز ( مثلا ارتفاع، سوسك و…) احساس ترس و وحشت دارند،
اما تمايز اساسي بين اين ترس ها با فوبيا در شدت، مدت (حداقل ۶ ماه)، و اختلالي است كه در زندگي روزمره ايجاد مي كند.
يكي ديگر از ويژگي هاي فوبيا غيرمنطقي بودن آن است.همه ي ما ترس هاي شديد و مداومي نسبت به زمين لرزه يا قاتلان زنجيره اي داريم، كه البته در مقابل خطري كه ايجاد مي كنند، كاملا منطقي است.
همچنين فرد مبتلا به فوبيا از غير منطقي بودن ترس خود آگاه است و مي داند خطر واقعي كه از آن مي ترسد تناسب چنداني با موقعيت فوبيك ندارد.
در عين حال با وجود آگاهي و اشرافي كه فرد نسبت به غيرمنطقي بودن ترس خود دارد،
اين شرايط از كنترل ارادي اش خارج بوده و همواره در حال فرار يا اجتناب از محرك ترس آور مي باشد.
اين افراد همچنين نسبت به موضوع فوبيك از يك اشتغال خاطر ذهني نيز رنج مي برند.
ساير نشانه هاي فوبيا مي توان به موارد زير اشاره نمود:اضطراب شديد،تپش قلب،حالت تهوع،تعريقلرزش.در ادامه به انواع فوبيا اشاره مي شود.
PHOBIAاختلال اضطرابي و روشهاي درمان فوبيا- دكتر سارا نامجو0 ديدگاه/مي 22, 2019ادامه مطلب ...انواع فوبياانواع فوبيا به تشريح و طبقه بندي آورده شده است.
فوبيا حيواناتفوبيا حيوانات از رايج ترين نوع فوبيا مي باشد كه شامل:
۱_ فوبياي سوسكترس از سوسك يا آراكنوفوبيا به ترس شديد و مداوم از سوسك يا حتي تصور ذهني آن گفته مي شود.

جالب است بدانيد كه اين نوع فوبيا ( فوبيا سوسك حمام) در كشورهاي آسيايي از جمله ايران از شيوع بالاتري برخوردار است.
۲_ فوبيا گربهآيلروفوبيا يا ترس از گربه به اضطراب شديد در مواجهه با گربه گفته مي شود كه با تنفر از گربه متفاوت بوده و فرد از نشانه هاي اضطرابي در مواجهه با گربه رنج مي برد.
۳_ فوبيا سگسگ هراسي يا سينوفوبيا به ترس شديد، مداوم و غير منطقي از سگ گفته مي شود كه از شيوع بالايي نيز در رده ي فوبيا حيوانات برخوردار هستند.

منبع :مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه- انواع فوبيا

دفاتر برتر مشاوره روانشناسي
دفاتر و مراكز برتر مشاوره 1398 كانون مشاوران ايرانآدرس مركز برگزيده غرب تهران:سعادت آباد، ضلع جنوب غربي چهارراه سرو، خيابان پاكنژاد، كوچه گلها، پ ۵، طبقه ۴براي رزرو يا تعيين وقت مشاوره لطفا با شماره زير(دفتر مركزي) تماس حاصل فرماييد:
02122354282۰۹۰۳۱۲۳۶۴۴۶ تماس ضروري
تذكربا توجه به پر بودن ساعات از مشاوره بدون تعيين وقت قبلي معذور هستيم. طرف قرارداد تمامي بانك ها براي پرداخت آنلاين. ساعات تماس: ۹ صبح الي ۲۳ شب.جهت مشاوره تلفني و يا رزرو براي مشاوره حضوري در تهران يا شهرستان ها با يكي از مراكز زير تماس حاصل فرماييد.
آدرس مركز برگزيده شمال تهران:
دفاتر و مراكز برتر مشاوره 1398 كانون مشاوران ايران
چيذر ميدان ندا، جنب بانك دي، پلاك ۵۶، طبقه چهارم شرقي و غربيبراي رزرو يا تعيين وقت مشاوره لطفا با شماره زير(دفتر مركزي) تماس حاصل فرماييد:
02122247100
۰۹۰۳۱۲۳۶۴۴۶ تماس ضروري
تذكربا توجه به پر بودن ساعات از مشاوره بدون تعيين وقت قبلي معذور هستيم. طرف قرارداد تمامي بانك ها براي پرداخت آنلاين. ساعات تماس: ۹ صبح الي ۲۳ شب. جهت مشاوره تلفني و يا رزرو براي مشاوره حضوري در تهران يا شهرستان ها با يكي از مراكز زير تماس حاصل فرماييد.
آدرس مركز مشاوره شرق تهران:
دفاتر و مراكز برتر مشاوره 1398 كانون مشاوران ايران
شريعتي، چهارراه قصر، خ ش قدوسي، پ ۱۵۶، واحد ۱ – شماره نظام پزشكي: ۴۱۲۱۶ براي رزرو يا تعيين وقت مشاوره لطفا با شماره هاي زير تماس حاصل فرماييد:
۰۲۱-۸۸۴۲۲۴۹۵ خط ويژه
۰۲۱-۸۸۴۷۲۸۶۴ خط ويژه
آدرس مركز مشاوره مركز تهران:3.5starدفاتر و مراكز برتر مشاوره 1398 كانون مشاوران ايرانبلوار آفريقا ، بالاتر از چهارراه اسفنديار، برج صبا، طبقه ۲، واحد۲۲براي رزرو يا تعيين وقت مشاوره لطفا با شماره زير(دفتر مركزي) تماس حاصل فرماييد:
02188419832
آدرس مركز مشاوره كرج:دفاتر و مراكز برتر مشاوره 1398 كانون مشاوران ايران
5star-كرج، رجايي شهر، خ دوم شرقي، مجتمع تخت جمشيد، پ ۲۷، طبقه اول، واحد ۲شماره مجوز: ۹۰۲۰۰۴۰۰۴۲۵۲۲براي رزرو يا تعيين وقت مشاوره لطفا با شماره زير (دفتر مركزي) تماس حاصل فرماييد:
۰۲۱-۴۴۰۳۴۴۹۰
آدرس مركز مشاوره مشهد:دفاتر و مراكز برتر مشاوره 1398 كانون مشاوران ايران
3.5starمشهد، احمدآباد، نرسيده به ميدان شريعتي، ساختمان رسول اكرم، پ ۱۱۲۳، طبقه چهارمبراي رزرو يا تعيين وقت مشاوره لطفا با شماره زير (دفتر مركزي) تماس حاصل فرماييد:
۴۴۰۳۴۴۹۰
1-اختلال هاي رشد عصبياختلال هاي رشد عصبي عبارت از اختلال هايي مي باشند كه معمولا در طول دوره طفوليت، كودكي، يا نوجواني تشخيص داده مي شوند. در اين رابطه مي توانيد اختلالات رواني دوره كودكي را مطالعه كنيد. اين اختلال هاي روان شناسي شامل موارد زير مي باشند:
ناتواني ذهنيتاخير در رشداختلال هاي ارتباطياختلال طيف اوتيسماختلال فزون كاري در كمبود توجه
موثر بودن بازي در ميزان هوش و رشد كودك
يك ليستي از اختلال هاي روان شناسي
تغييرات مغز مشترك در كودكان مبتلا به اوتيسم، بيش فعالي و اختلال وسواس فكري ـ عملي2-دو قطبي و اختلال هاي وابستهاختلال دو قطبي از طريق تغييرات صورت گرفته در وضعيت رواني و همچنين تغييرات مربوط به سطوح فعاليت و انرژي مشخص مي شود.اين اختلال در اغلب مواقع شامل تجربه كردن تغييراتي در حالت هاي رواني تشديد شده و دوره هاي افسردگي مي باشد. چنين وضعيت هاي رواني تشديد شده مي توانند به عنوان شيدائي يا شيدائي خفيف شناخته شوند. در مشاوره روانشناسي سطح آن بررسي مي شود.
اختلال دو قطبيشيدائياختلال دو قطبي1اختلال دو قطبيرواندرماني شناختيدرباره ي رواندرماني شناختي

اختلالات رواني دوران كودكي3-مشاوره روانشناسي اختلال هاي اضطرابياختلال هاي اضطرابي از طريق ترس، نگراني، اضطراب شديد ، استرس و ساير اختلال هاي رواني بيش از حد و دائمي شناخته مي شوند. ترس شامل يك واكنش عاطفي نسبت به يك تهديد مي باشد، چه در صورتي كه اين تهديد واقعي باشد يا فقط خود فرد چنين تهديدي را احساس كند. اضطراب شامل يك پيشبيني مي باشد كه يك تهديدي ممكن است در آينده اتفاق بيافتد.
فوبياي مكانهاي باز و شلوغاختلال اضطراب اجتماعيفوبياهاي خاصاختلال مزمناختلال اضطراب جدايي

منبع :كانون مشاوران ايران- مشاوره روانشناسي

تصوير سازي ذهني رواني مي تواند مفيد، غير ضروري و حتي از نظر باليني اختلال آميز باشد. به دليل از بين رفتن محدوديت هاي روان شناختي، تحقيقات صورت گرفته نشان داده اند كه تصوير سازي ذهني بصري شامل يك شبكه از بخش هاي مغز مي باشد كه از لايه پيشاني تا بخش هاي حسي را شامل مي شود، با شبكه وضعيت پيش فرض همپوشاني دارد و مي تواند به عنوان يك ورژن ضعيف از يك درك متفاوت به كار گرفته شود. شدت و قدرت تصوير سازي ذهني مي تواند از يك حالت غير موجود (آفانتاسيا ) تا يك موردي شبيه به عكس (هاپير فانتاسيا ) متغير باشد. هر دو مور آناتومي و عملكرد مربوط به لايه بصري اوليه، به تصوير سازي ذهني بصري مرتبط هستند. استفاده از تصوير سازي ذهني به عنوان يك ابزار، با فرآيند هاي شناختي تركيبي زيادي مرتبط است و تصوير سازي ذهني يك نقش نشانه اي و توضيحي را در اختلالات عصب شناختي و رواني و همچنين درمان هاي آنها دارد.مقدمهتصوير سازي ذهني انساني چيست؟ توانايي شگفت انگيزي كه اكثر ماها داريم و به ما اجازه مي دهد تا در طول فضا و زمان حركت كنيم، انواع مختلف دنياهاي مجازي، اهداف، غذاها، ترس و لذت را تجربه كنيم، چه موردي مي باشد؟ زماني كه ما در مورد كاراكتر هاي حسي، يك چيزي شبيه سيب يا غروب آفتاب فكر مي كنيم، اكثر ماها يك تجربه بصري هوشيارانه از اين موارد داريم. ما به صورت تحت الفظي در مورد برخي از انواع سيب يا غروب آفتاب مطلع مي شويم، هر چند كه يك تجربه سطح پايين، تيره يا ضعيفي داريم. تصوير سازي ذهني از هزاران سال پيشيك نقش مركزي و مهمي را در بحث مربوط به عملكر ذهني داشته است، كه در مرحله اول توسط دانشمندان صورت گرفت و بعد از آن روان شناسان به آن پرداختند و در حال حاضر، متخصصان حوزه اعصاب چنين بحث هايي را پي مي گيرند. با اين وجود، اين ايده كه افراد داراي يك تجربه حسي آگاهانه ارادي در چشم ذهنشان هستند، براي افراد محدودي تعجب آور بوده است؛ اين افراد فاقد توانايي مربوط به ايجاد ارادي تصاوير رواني يا آفانتاسيا هستند. در بخش ديگري از اين طيف، تصوير سازي ذهني قوي نقش مهمي را در اغلب اختلال هاي اضطرابي، افسردگي، اسكيزوفرنيا و بيماري پاركيسنون دارد و به عنوان يك ابزار قدرتمند منحصر به فرد براي درمان روان شناختي، بيشتر تحت كنترل قرار گرفته است. برنامه ريزي پيشبردهاي متناقض شبه تصوري براي شناخت انسان، در جايي كه تصوير سازي ذهني مي تواند هم مفيد باشد و هم از نظر باليني اختلال آور باشد، يا حتي موارد غير ضروري امكان پذير (آفانتاسيا)، نشان دهنده موارد جديدي در مورد ذهن انسان مي باشد. زماني كه افراد در مورد چشم ذهن صحبت مي كنند، آنها معمولا به يك تجربي ارادي در مورد ايجاد يك تجربه حسي هوشيارانه مورد دلخواه هم صحبت مي كنند. با اين وجود، موارد زيادي از تجربيات حسي غير ارادي وجود دارند كه به طور مساوي از ورودي حسي مستقيم جدا شده اند. براي مثال در جابه جايي حسي و در اكثر موارد مربوط به توهمات بصري، افراد مي توانند رنگ روشني را تجربه كنند، بدون اينكه اطلاعات مربوط به رنگ منجر به تحريك شبكيه شود. در اختلال استرس بعد از آسيب (PTSD)، افراد يك سري خاطرات برگشت كننده يا روشن و سرزده اي را در مورد آسيب تجربه شده به عنوان يك تصوير سازي ذهني غير ارادي تجربه مي كنند. چنين تجربيات حسي هوشيارانه و ارادي، بدون ورودي حسي مربوطه مستقيم، در يك جاي ديگر منجر به افزايش "درك هاي مربوط به فانتوم و موارد خيالي" مي شود. يك چارچوب كاري مسلط پيشنهاد شده عبارت از اين مورد مي باشد كه تجربيات دروني، همانند تصور، مي توانند مربوط به دو گروه تصوري باشند – همانند تجربياتي كه يكي از آنها ارادي و ديگري غير ارادي مي باشد. اين دو گروه مشابه انواع فرعي و ثانويه توجه مي باشند – دروني و بيروني – و اين كار، همانند روزهاي اوليه مربوط به تحقيق صورت گرفته در مورد توجه، شروع به مشخص كردن موارد مشترك و متفاوت مابين دو گروه از مفاهيم فانتومي مي كند. نكته مهمي كه وجود دارد، عبارت از اين است كه تصوير سازي ذهني رواني تمامي حس هاي پنجگانه را پوشش مي دهد؛ با اين وجود، تحقيقات صورت گرفته در مورد تصوير سازي ذهني رواني بصري نسبت به تحقيقات ديگر بيشتر مي باشند. اين وضعيت در رابطه با تحقيقات مربوط به درك هم مصداق دارد. تحقيقات تمركز در مورد نيروي ذهني مي تواند قابل مديريت باشد و مطالعات مربوط به تصوير سازي ذهني يا پنداره، نسبت به مطالعه ساير حس ها برتري دارد. انسان ها عبارت از مخلوقات بصري مي باشند؛ اين موضوع در زماني مشخص مي شود كه ما سهم بافت كورتكس (لايه رويي) به كار گرفته شده در پردازش اطلاعات بصري را در مقايسه با ساير حس ها بررسي كنيم. علاوه بر اين، تصوير سازي ذهني بصري كاملا روشن و پر از اطلاعات جزئي مي باشد كه در اغلب مواقع ابزارهاي اطلاعاتي محرك بصري را ايجاد مي كنند. اين ابزارها داراي موارد ابهام زيادي هستند كه نشان دهنده انواع تصوير سازي ذهني فانتومي (تخيلي) غيرارادي مي باشند. با اين وجود، نكته مهمي كه بايد ذكر شود عبارت از محدوديت هايي مي باشد كه اين تمركز در مورد ديد، بر روي شناخت كلي ما از تصوير سازي ذهني رواني ايجاد كرده است و شايد در موارد زيادي فرض بر اين است كه يافته هاي مربوط به تصوير سازي ذهني بصري، در حالت طبيعي براي ساير حس ها هم تعميم داده خواهند شد.مكانيزمهاي عصبي مربوط به تصوير سازي ذهني بصريتصوير سازي ذهني رواني شامل فعاليت مربوط به سرتاسر شبكه عصبي بزگتر مي باشد كه از بخش هاي گسترده موجود در پشت تا بخش هاي حسي اوليه وجود دارند. مطالعات علمي مربوط به سيستم عصبي در تصوير سازي ذهني، مي تواند به كارهاي صورت گرفته در مكانيزمهاي مربوط به تحريك فرآيند تصوير سازي ذهني، مكانيزم هاي مربوط به ايجاد يا دستكاري، و همچنين مكانيمز هايي كه مربوط به قدرت و شفاف بودن محتويات تصوير سازي ذهني بصري و هم پوشاني آن با درك حسي هستند، تقسيم شوند. با اين وجود، تصوير سازي ذهني يك سيب، انجام يك وظيفه چرخش رواني يا تصور انجام دادن يك فعاليت ورزشي، عبارت از سه وظيفه كاملا مفيدي مي باشند كه در اغلب مواقع به عنوان يك تصوير سازي ذهني ساده مورد اشاره قرار مي گيرند. به طور خاص، كارهاي زيادي در رابطه با بررسي تصوير سازي ذهني بصري و نقش آن در لايه بصري اصلي (V1) صورت گرفته است كه دلايل آنها مربوط به بحث تصوير سازي ذهني مي باشند (باكس 1). علاوه براين، اخيرا تعداد زيادي از تفاوت هاي فردي موجود در مورد قدرت و شفاف بودن تصوير سازي ذهني تحت كنترل قرار گرفته است تا اطلاعات مناسبي در رابطه با مكانيزم هاي عصبي تصوير سازي ذهني به دست بيايد. در ادامه اين مقاله، يك بررسي مختصري در مورد شواهد مربوط به شامل شدن بخش هاي عصبي مختلف و نحوه پردازش تصوير سازي ذهني در طول شبكه مربوط به اين بخش ها صورت گرفته است.ايجاد تصوير سازي ذهني: ديد در حالت معكوسفرض بر اين است كه تصوير سازي ذهني ارادي بر مبناي تركيبي از اطلاعات به دست آمده از حافظه انباشته مي باشد. بر اين اساس، يك مدل كاملا ساده و در عين حال شهودي از عملكرد تصوير سازي ذهني ارادي به صورت مورد نشان داده شده در شكل 1 پيشنهاد شده است كه يك ترتيب تصويري معكوس مي باشد. اين مدل علاوه بر شواهد تجربي، همچنين يك حس شهودي را ايجاد مي كند، چرا كه تصور مواردي كه تا به حال در معرض آن قرار نگرفته ايد، مشكل مي باشد و به همين دليل نمي توان آن را حفظ كرد. در حالت معمول، ما در ايجاد تصوير ذهني محتويات مختلفي را تركيب مي كنيم كه حس هاي ما در گذشته در معرض آن قرار گرفته اند و همه آنها در حافظه ما انباشت شده اند.به دليل بحث هاي مربوط به تصوير سازي ذهني (باكس 1)، بخش زيادي از كارهاي مربوط به تصوير سازي ذهني بر روي بخش هاي بصري اوليه و همپوشاني يا تشابهات مابين تصوير سازي ذهني بصري و مفاهيم بصري متمركز شده است. به همين ترتيب، تعداد زيادي از كارهاي مربوط به تصوير سازي ذهني اين مدل منظم مربوط به تصوير سازي ذهني را در عمل و به صورت كلي بررسي نكرده اند، هر چند كه به نظر مي رسد شواهد مربوط به مطالعات مختلف از اين مورد حمايت مي كنند.باكس 1 – بحث مربوط به تصوير سازي ذهنييك بحثي كه در دهه 1970 شروع شده است و تا دهه 2000 ادامه يافته است، مربوط به بحث ماهيت ارائه ذهني مي باشد كه بر روي تحقيقات مربوط به تصوير سازي ذهني احاطه دارد. اين بحث مربوط به اين سوال مي باشد كه ذهن اطلاعات را در چه حالتي ارائه مي كند. يك جنبه از اين بحث بيان مي كند كه اطلاعات مربوط به موارد بصري، به صورت نمادين انباشت مي شوند و حتي در يك فرمتي شبيه به فرمت زبان انباشت مي شوند، در حالي كه سمت ديگر اين بحث بيان مي دارد كه چنين اطلاعاتي مي تواند به صورت هاي مختلفي انباشت شوند كه شامل فرمت هاي نمايشي مي باشد. بر اين اساس، اين بحث بيشتر بر روي دو گزينه نمايشي متمركز مي باشد: گزاره اي و نمايشي. يك فرمت گزاره اي شامل يك چيزي شبيه به فرمت توصيفي مي باشد كه در يك زبان استفاده مي شود. ارائه هاي نمايشي در اغلب مواقع به عنوان موارد تصويري براي مختصر نويسي مورد اشاره قرار مي گيرد، چرا كه نمايش هاي توصيفي نياز به يك فضاي كاركردي دارند، همانند يك نقشه يا يك تصوير داراي مختصات XY دو بعدي. در سرتاسر دهه ها 1970 و 1980، الگوهاي رفتاري مختلف يك سري شواهدي را نشان داده اند كه تصوير سازي ذهني صرفا براي سمت ديگري از بحث، بايد در فرمت توصيفي ارائه شود تا نشان دهنده تفاسير جايگزين از داده ها باشد. زماني كه در دهه 1990 تصوير سازي عصبي امكان پذير شد، بحث موجود بر روي نشان دادن وابستگي سطحي تركيب اكسيژن با خون يا واكنش پرتونگاري مقطعي انتشار پوزيترون براي تصوير سازي ذهني در كورتكس بصري اوليه متمركز شد و از اين منطقي پيروي مي كرد كه كورتكس بصري اوليه نشان دهنده اطلاعات به صورت نمايشي مي باشد. پيرسون و كوسلين در سال 2015، يك ادعاي قابل توجهي را داشتند كه بيان مي كرد دوره مربوط به بحث تصوير سازي ذهني خاتمه يافته است و شواهد زيادي نشان مي دهند كه تصوير سازي مي تواند نمايشي باشد، در حالي كه همچنان شامل اطلاعات معناداري است و در حال حاضر طاقت فرسا و پرقدرت مي باشند. شواهد محدود به شواهد رفتاري نشان مي دهد كه تصوير سازي ذهني به صورت محلي و در بخش تصويري رتينو توپيك و در فضاي موقعيتي مربوط به تصوير سازي رزونانس مغناطيسي عملكردي مدل هاي موج ضربه اي كوچك وكسل – وايس گبور قرار گرفته است كه در ويژگي هاي بصري نمايشي آموزش داده مي شود. تعدادي از بحث هاي عمومي در طول چند دهه خاتمه يافته است؛ اين بحث منحصر به فرد منجر به افزايش غنا و در اغلب مواقع سابقه بحث بر انگيز تحقيق تصوير سازي ذهني شده است.
بخش هاي پيشاني. مشخص شده است كه ايجاد يا دستكاري يك تصوير رواني شامل فعاليت مربوط به بخش هاي پيشاني مي باشد. با اين وجود، به نظر مي رسد كه فعاليت موجود در بخش هاي پيشاني، تا حد زيادي بستگي به مضمون دقيق اين تصوير سازي دارد. اين مورد بيان مي دارد كه بخش هاي پيشاني به جاي نگه داشتن ارائه تصوير سازي ذهني يا مضمون به خودي خود، در هماهنگ كردن بخش هاي فضايي و حسي نقش مهم تري نسبت به نقش هاي سازماني يا اجرايي دارد. در اغلب مطالعات مربوط به تصوير سازي رزونانس مغناطيس عملكردي (fMRI)، كورتكس پيشاني به عنوان يك بخش فعالي عمل مي كند. با اين وجود، بر خلاف برخي از شواهد مربوط به هدايت معكوس از طريق پردازش ترتيب موجود، اين مورد همچنان نامشخص باقي مانده است كه به چه نحوي بخش هاي مختلف موجود در مغز، به صورتي پويشي فعاليت مي كنند تا به هدف يك تجربه تصوير سازي ذهني دست پيدا كنند. بخشي از مشكل موجود در تجزيه نقش مجزا شده بخش هاي پيشاني، به دليل تنوع انواع وظايف تصوير سازي ذهني مي باشد كه در آزمايشات fMRI صورت گرفته است. براي مثال، تجسم كردن يك سيب، انجام دادن يك وظيفه چرخشي ذهني يا تجسم يك فعاليت فيزيكي، عبارت از سه وظيفه كاملا متفاوتي مي باشند كه از نظر منطقي بايد شامل سه بخش مختلف مغز باشند، هر چند كه همه آنها به عنوان موارد مربوط به يك عبارت جامع "تصوير سازي ذهني" در نظر گرفته مي شوند. هيپوكامپوس (دم اسبي). برخي از شواهد موجود نشان گر اين است كه دم اسبي ملزم است كه تصاوير توزيع شده پيچيده يا فضايي را تشكيل دهد. زماني كه افراد چنين تصاويري را ايجاد مي كنند، يك واكنش وابسته به سطح خون – اكسيژن (BOLD) در هيپوكامپوس مستند مي شود. علاوه بر اين، افراد داراي آسيب در بخش هيپوكامپوس، فضاي مربوط به بدعملكردي ها را نشان داده اند كه در ايجاد تجارب تجسم شده و توصيفات داستان وار آنها، فاقد غناي مناسب و هماهنگي فضايي مي باشد. زماني كه نورون هاي مجزا به صورت مستقيم در انسان ها اندازه گيري مي شوند، يك درصد كمي از سلول هاي مربوط به هيپوكامپوس، به اين تصوير سازي ذهني واكنش نشان مي دهند؛ با اين وجود، ساير كارهاي صورت گرفته نتوانسته اند كه در ايجاد تصوير ذهني يك نقشي را براي هيپوكامپوس نشان دهد. در حالت كلي، هر چند كه احتمال داده مي شود كه هيپوكامپوس در مولفه هاي فضايي و حافظه اي مربوط به تصوير سازي ذهني نقش داشته باشد، ولي نقش دقيق آن در تصوير سازي ذهني نامشخص باقي مانده است. كورتكس بصري. سوالات مربوط به نقش كورتكس بصري، به خصوص V1، در تصوير سازي ذهني، به مدت 25 سال نسبت به كاركرد مربوط به تصوير سازي ذهني در حوزه مربوط به تصوير سازي رواني ارجحيت داشته است. از اوايل دهه 1990 تا اواخر دهه 2000، بيش از 20 مطالعه در مورد بررسي نقش بخش V1 در تصويرسازي صورت گرفته است. بيشتر اين تحقيقات به دليل بحث هاي مربوط به تصوير سازي صورت مي گرفته اند، كه در حال حاضر به عنوان يك بحث اضافي در نظر گرفته مي شود (باكس 1). با اين وجود، اين مطالعات بدون هيچ گونه بحث و جدلي صورت گرفته اند؛ هر چند كه برخي از آنها نتوانسته اند يك واكنش BOLD قابل توجهي را در بخش بالاي خط مبناي موجود در كورتكس بصري اوليه پيدا كنند و برخي ديگر هم توانستند كه چنين رابطه اي را پيدا كنند. در درك صورت گرفته، اين گونه اختلافات مي توانند از طريق تفاوت هاي موجود مابين مطالعات مختلف در وظايف تصوير سازي ذهني، مفهوم تصوير سازي (براي مثال، يك ويژگي بصري مجزا در برابر يك تصوير پيچيده) و همچنين از طريق تفاوت هاي فردي در قدرت و شفافيت تصوير سازي ذهني توضيح داده شوند.با ظهور تكنيك هاي تحليل اطلاعات چند متغيره از طريق تجزيه يا پيشبيني در fMRI، در حال حاضر يك سري شواهد مشخصي وجود دارند كه نشان مي دهند محتواي تصوير سازي ذهني مي تواند از طريق بخش هاي بصري اوليه رمز گشايي شود كه شامل V1 و V2 مي باشند. نكته جالب توجهي كه وجود دارد، عبارت از اين مورد است كه بر خلاف واكنش هاي موجودي كه در دامنه پايين BOLD وجود دارد ،الگوريتم هاي رمزگشايي كه توسط اين رهيافت ها استفاده مي شود، مي تواند در حوزه هاي مفهوم بصري، محتويات حافظه كاري بصري، و البته در تصوير سازي ذهني و تمامي موارد ياد گرفته شود و به صورت دقيقي مضمون تصوير سازي ذهني را رمزگشايي كند. علاوه بر اين، زماني كه اين الگوريتم ها در تصاوير مفهومي آموزش داده مي شوند و از طريق مدل وكسل – وايز از درك (مدل رمزگشايي بر مبناي اطلاعات ادراكي مي باشد، همانند فركانس مقايسه اي و فضايي)، تصوير سازي ذهني همچنان مي تواند به صورت دقيقي رمزگشايي شود؛ اين مورد بيان مي دارد كه تصوير سازي ذهني در كورتكس بصري اوليه با ويژگي هاي بصري مشابهي همانند مفهوم حسي انتقال دهنده (در مورد عصب) ايجاد شده است.در حالت كلي، كار تصوير سازي ذهني بيان شده در بالا شامل كورتكس بصري مي باشد و بيانگر اين است كه در آنجا يك سري الگوهايي از يك فعاليت مشابه با درك و تصوير سازي وجود دارد كه همانند V1 زود بروز مي كنند، ولي تشابه زيادي با نحوه افزايش ترتيب پردازش بصري دارد. اين روند ترتيب بصري، تناسب خوبي با مدل كلي مربوط به ديناميك هاي تصوير سازي دارد (شكل 1). در صورتي كه تصوير سازي ذهني ارادي از بالا به پايين باشد، نمونه هاي ايجاد شده از طريق حافظه حسي، استفاده از كورتكس بصري ( و وابسته بودن به مفهوم تصوير سازي، هيپوكامپوسي و / يا بخش هاي جداري) را يادآوري مي كند، و بعد از آن به صورت طبيعي از بخش هاي بصري سطح بالاتر تبعيت مي كند (براي مثال، بخش بصري 3 و بخش دوكي شكل) كه از نظر فيزيكي و / يا سيناپسي، به منبع ايجاد آن (لايه گيجگاهي پيشاني و مياني) نزديك تر است و نسبت به بخش هاي دورتر، همانند V1 (شكل 2)، قوي تر است يا ارائه هاي شبه مفهومي تري دارد.شبكه و تصوير سازي حالت پيش فرضشبكه حالت پيش فرض (DMN) يك گروه شبكه بندي شده از بخش هاي مغز مي باشد كه به طور منظم در حالت استراحت غير وظيفه اي نشان داده مي شود، تا حد زيادي از طريق روابط گيجگاهي يا اتصالي عملكردي مابين فعاليت موجود در بخش هاي دور فضايي، همانند كورتكس سينگوليت پشتي، لايه پيش پيشاني مياني پشتي و هيپوكامپوس تعريف مي شوند. همچنين DMN يك سري شباهت هايي با شبكه هاي تعريف شده دارد، چرا كه در طول وظايفي كه به شناخت نياز دارند، فعال مي شود. به طور جالب توجهي، اين شبكه هاي به عنوان مواردي شناخته مي شوند كه در تجربه مجدد اتفاقات گذشته يا ايجاد تجارب محتمل آينده، با DMN همپوشاني دارند و به دليل ارتباطات خودش با چنين فرآيندهايي شناخته مي شود. يكي از مطالعاتي كه دستكاري، ساخت و تخريب آگاهانه تصاوير ذهني را بررسي كرده است، نشان داد كه چندين بخش، شامل لايه رويي پيش پيشاني پشتي و جانبي، كورتكس جداري پشتي، پركونئوس پشتي و كورتكس پشت سري، به عنوان يك شبكه با هم عمل مي كنند تا تصاوير ذهني انتزاعي را ايجاد كنند يا از بين ببرند. اين تصاوير عبارت از تصاويري مي باشند كه از حافظه هاي ضمني خاص ارائه نمي شوند. در حالت كلي، شواهد موجود بيانگر اين است كه DMN در ايجاد تصوير ذهني يا ساخت آن نقش دارد؛ با اين وجود، به دليل اينكه اكثر اين مطالعات بيشتر بر روي حافظه ضمني يا سناريوهاي آينده متمركز شده اند، جدا كردن رابطه مابين مولفه هاي شبكه اي و گيجگاهي و مولفه هاي حافظه از اقدام مجزا شده مربوط به شكل گيري مولفه هاي حسي خالص مربوط به تصوير ذهن، به سختي امكان پذير است. هر چند فرض مي شود كه اكثر افراد تصوير سازي را در طول بررسي وضعيت استراحت انجام مي دهند، ولي معمولا در زماني كه از آنها خواسته مي شود تا ريلكس باشند و در رابطه با مواردي كه دوست دارند فكر كنند، تعجب آور نخواهد بود كه DMN به تصوير سازي مرتبط باشد. كارهاي بعدي بايد DMN را با سنجش هاي مربوط به تصوير سازي ذهني بصري خالص مربوط به ويژگي هاي انتزاعي يا اهداف مقايسه كند و محتواي تصوير سازي سرگردان كننده ذهن را در طول اين بررسي هاي مربوط به زمان استراحت بررسي كند تا نقش DMN را در تصوير سازي نشان دهد. شكل 1. يك مدل عمومي از بالا به پايين از تصوير سازي ذهني ارادي: يك ترتيب معكوس. اولين واكنش ذهن به ايجاد يك تصوير ذهني، در بخش بالاي ترتيب پردازش بيروني و در لايه مربوط به پيشاني شروع مي شود (مرحله 1). اين مورد منجر به ايجاد يك سري اتفاقات عصبي مي شود، موارد معكوس را اجرا مي كند، و در مرحله بعدي منجر به بازيابي اطلاعات يا خاطرات انباشت شده از بخش هاي پشتي، همانند بخش هاي گيجگاهي مياني مي شود (مرحله 2)، و بعد از آن، محتويات نمايش هاي حسي و فضايي مربوط به تصوير سازي شكل مي گيرد (مرحله 3). در صورتي كه نمايش "درخواست شده" شامل موقعيت هاي حركتي و فضايي باشد، بعد از آن ساير بخش ها هم درگير خواهند شد. اين بخش ها شامل بخش گيجگاهي مياني و لايه هاي پيشاني مي باشد.جريان هاي پيشين و پشتييك روش رايج براي تقسيم بندي سيستم بصري بر مبناي وظايف، عبارت از تقسيم كردن آن به دو جريان پردازشي مي باشد كه به صورت پشتي و پيشين صورت مي گيرد. مسير پيشين يا شكمي مربوط به ويژگي هاي هدف و زماني كه بخش هاي مربوط به اين جريان آسيب مي بينند، بستگي دارد و درك هدف و توانايي تجسم كردن شكل توسط فرد عبارت از مواردي هستند كه آسيب مي بينند. در نقطه مقابل، آسيب وارد شده به مسير پشتي منجر به ايجاد اختلال در توانايي تجسم موقعيت ها يا تبديل فضايي مي شود. در حالت كلي، به نظر مي رسد كه اطلاعات موجود از موازي بودن پردازش مفهومي و تصويري در رابطه با دو جريان پردازش بصري حمايت مي كند. در واقع، كار جديدي كه در مور آفانتاسيا صورت گرفته است (بخش بعدي را مطالعه كنيد)، نشانگر اين مورد مي باشد كه دستكاري هايي فضايي يك مورد نرمال در افرادي مي باشند كه هيچ نوع تصوير سازي مبتني بر شئي يا هدف ندارند. تصوير سازي غير اراديهمانطور كه در بالا هم ذكر شد، انواع ديگري از تصوير سازي ها وجود دارند كه غيرارادي در نظر گرفته مي شوند؛ براي مثال، مواردي كه از طريق يك ارتباط ايجاد مي شوند. اين تصاوير در اغلب مواقع به عنوان درك فانتومي يا خيالي مورد اشاره قرار مي گيرند، چرا كه شامل كواليا ي حسي مي باشد، بدون اينكه منجر به ايجاد يا هدايت تحريك حسي شود.كارهاي صورت گرفته بر روي حيوانات نشان داده است كه همزمان با صورت گرفتن يادگيري مابين دو محرك، نورون ها حسي در مناطي همانند كورتكس گيجگاهي وسطي يا گيجگاهي تحتاني، شروع به واكنش نشان دادن به نبود يك محرك مي كند، همانند حالتي كه محرك وجود دارد. با اين وجود بر خلاف اينكه اين اطلاعات نشان دهنده اين مورد مي باشد كه ممكن است حيوانات در غياب محرك داراي يك تجربه اي شبيه به تصوير سازي هوشيارانه باشند، ولي ما هيچ شناختي نسبت به اين مورد نداريم. شكل 2. نمايش گرافيكي نشان دهنده دو جريان مي باشد – درك از پايين به بالا و تصوير سازي ذهني ارادي از بالا به پايين. همپوشاني تصوير سازي و درك ارادي در مناطق سطح بالا(آبي تيره) بيشتر از مناطق سطح پايين تر مي باشد (آبي روشن). اين نمايش گرافيكي، ممكن است تصوير سازي غيراراده را به صورت مناسبي نشان ندهد.كارهاي صورت گرفته بر روي انسان ها نشان داده است كه حافظه رنگي مربوط به رنگ خاص ميوه ها (براي مثال، يك پرتقال معمولا نارنجي مي باشد؛ يك موز معمولا به رنگ زرد مي باشد) زماني مي تواند از طريق واكنش BOLD در V1 مشخص شود كه افراد تصاوير موجود در مقياس خاكسري را ببيينند. اين مطالعات مربوط به تصوير سازي ذهني از طريق تحقيقات رفتاري حمايت مي شوند و بيان مي كنند كه ما در حين ديدن تصاوير داراي رنگ خاص و در مقياس خاكستري، يك تجربه رنگي داريم (شكل 3). ساير كارهاي صورت گرفته نشانگر اين مورد مي باشد كه متناسب بودن مفهومي مربوط به الگوهاي زمينه اي حركت داراي رنگ زمينه اي سطح پايين، منجر به ايجاد يك فعاليتي در V1 و بعد از آن در V2 مي شود و به همين ترتيب، تناسب رنگي يا پراكندگي رنگ نئون، با يك فعاليت بزرگتري در V1 و مناطق مرتبط با ميدان ديد مرتبط است كه در آن خطاي حسي تجربه مي شود.انتظارات قبلي در مورد محرك بصري خوشايند مي تواند بر روي درك حسي بعدي تاثيرگذار باشد؛ در واقع، كار صورت گرفته توسط fMRI نشان داده است كه يك نمونه حسي از محرك خوشايند در V1 تشكيل مي شود، حتي در زماني كه محرك خوشايند هيچ وقت وجود نداشته باشد. به طور قابل توجهي، اين موضوع ناشناس مانده است كه يك نمايش تا چه حدي ارادي يا غير ارادي مي باشد؛ آيا افراد يك استراتژي مربوط به استفاده از تصوير سازي اختياري را دنبال مي كنند تا از آنها در وظيفه دركي خوشايند استفاده كنند؟ آيا اين نمايش هاي كاملا انعاكسي و غيرارادي مي باشند آيا اين ارائه ها هوشيارانه مي باشند؟ كار هاي جديد صورت گرفته بيانگر اين است كه تصاوير مي توانند قبل از تلاش ارادي هوشيارانه تشكيل شوند و اين مورد نشان دهنده وجود داشتن تصاوير غير ارادي ناهوشيارانه مي باشند. شكل 3 نشان دهنده يك حالت خلاصه معرفي شده مربوط به برخي از تصوير سازي ها و همپوشاني اجتماعي آنها در كورتكس بصري مي باشد. در نتيجه، تصوير سازي هاي ذهني غير ارادي همانند تصوير سازي هاي ذهني ارادي، شامل كورتكس هاي حسي مقايسه اي و مناسبي مي باشند. براي مثال، تصويرسازي حركتي غيرارادي شامل بخش هاي گيجگاهي وسطي خواهد بود كه در آن تصوير سازي رنگي غير ارادي در V1 و V4 وجود خواهند داشت. موردي كه در حال حاضر ناشناس باقي مانده است، عبارت از شامل شدن بخش هاي غير حسي سطح بالاتر، همانند كورتكس هاي پيشاني و جداره اي مي باشد (شكل 3). هر چند كه منطقي به نظر مي رسد اين بخش ها در ايجاد تصاوير غيرارادي نقش نداشته باشند، ولي ما پايگاه داده مناسبي را براي نشان دادن اين مورد نداريم.مكانيزم هاي عصبي مربوط به قدرت تصوير سازيحداقل از دهه 1880، افراد نگران شدند كه چرا تصوير سازي هاي ذهني صورت گرفته مابين افراد مختلف كاملا متفاوت مي باشند. در حال حاضر كه بحث هاي مربوط به تصوير سازي ذهني مشخص شده اند.، مكانيزم هاي تصوير سازي، نحوه ايجاد يك تصوير و دليل قوي تر بودن برخي از افراد در مقايسه با ساير افراد (هم از نظر شخصيتي دروني و هم از نظر شخصيت ميان فردي) همچنان به عنوان سوالات تحقيقاتي اولويت دار باقي مانده اند. كار اخير صورت گرفته شروع به بررسي رابطه مابين اندازه سطحي V1 و ويژگي هاي تصوير سازي ذهني كرده است. اندازه سطحي V1، همانند تصوير سازي ذهني، مي تواند تفاوت قابل توجهي مابين افراد مختلف داشته باشد. تحقيقاتي كه از ابزارهاي مفهومي عيني براي تصوير سازي ذهني استفاده كرده اند (تكنيك رقابتي دوربين دو چشمي) (باكس 2)، نشان داده اند كه اندازه سطح V1 و V2، ولي نه V3، به صورت منفي قدرت حسي تصوير سازي ذهني را پيشبيني مي كند. به بيان ديگر، افراد داراي توانايي تصوير سازي ذهني قوي تر، داراي ورتكس هاي بصري اوليه كوچكتري هستند. علاوه بر اين، تكنيك رقابتي دوربين دو چشمي اجازه مي دهد كه دقت تصوير سازي ذهني در طول يك تعدادي از ويژگي هاي بصري آزمايش شود. در اين مطالعه، دقت مربوط به تصوير سازي ذهني بصري از طريق گسترش يا عمومي سازي تصوير سازي ذهني در هر دو جهت فضايي و فضاي بصري رتينوتاپيك اندازه گيري شده است. هر دو مورد سنجش هاي مربوط به دقت تصوير سازي ذهني نشان دهنده يك رابطه پيش بيني شده مثبتي با اندازه سطح C1 مي باشد، كه پيشبيني ها هم اين مورد را نشان مي داد. به طور جالب توجهي، افراد داراي قوي ترين تصوير سازي ذهني و كوچكترين V1، دقيق ترين تصوير سازي هاي ذهني را نداشته اند؛ اين مورد بيان مي دارد كه با قوي تر شدن تصوير سازي ذهني، دقت آن كاهش مي يابد.رابطه مابين شفافيت بيشتر و تصوير سازي ذهني قوي تر و كورتكس بصري كوچكتر هم يك روند نوظهوري در ادبيات باليني مي باشد. بافت شناسي ذهن انسان نشان مي هد كه اندازه V1 و تعداد كل نورون هاي آن در اسكيزوفرنيا، در مقايسه با مغز هاي كنترل شده سالم عادي، تقريبا به ميزان 25% كاهش مي يابد. اين مورد با كاهش اندازه مغز كلي در بيماراني مبتلا به اسكيزوفرنيا مقايسه شده است كه فقط در حدود 2% از افراد داراي اسكيزو فرنيا افزايش شفافيت را در تصوير سازي ذهني گزارش كردند و افراد داراي اختلال شخصيتي اسكيزوفرني گونه يك تصوير سازي حسي قوي تري در الگوي تصوير سازي ذهني رقابتي دوربين دو چشمي را در مقايسه با گروه كنترل نشان دادند. به همين ترتيب در PTSD، بيماراني كه تصوير سازي ذهني خود انگيخته اختياري شفاف تري را گزارش كرده بودند، علائم مربوط به انداز كورتكس بصري كاهش يافته را نشان دادند. علاوه بر اين، افراد وابسته به محرك، كه تصويرسازي ذهني غير ارادي قوي را نشان دادند و اين مورد يك نقش القائي را در وابستگي به مواد نشان مي دهد، همچنين يك كاهشي را در مواد خاكستري موجود در اطراف كورتكس بصري نشان دادند. با اين وجود، توجه به اين نكته حائز اهميت مي باشد كه رابطه مابين قدرت تصوير سازي و اندازه V1، يك رابطه همبستگي مي باشد و با وجود اينكه اين رابطه در طول كل جمعيت باليني و غير باليني نشان داده شده است، ولي به صورت مشخصي يك مكانيزم تابعي را نشان نمي دهد. به طور جالب توجهي، اطلاعات موجود نشان دهنده يك رابطه معكوس مابين V1 و اندازه كورتكس پيشاني مي باشند، به نحوي كه يك V1 كوچكتر، بخش هاي پيشاني بزرگتري را پيشبيني مي كند. در صورتي كه بخش هاي پيشاني مسئول سيگنال تصوير سازي از بالا به پايين باشد، در اين صورت يك سناريوي داراي بخش هاي پيشاني بزرگتر و V1 كوچكتر مي تواند كنترل بيشتري بر روي كورتكس بصري داشته باشد (شكل 4). علاوه بر اين، بخش هاي سطحي V1، تا حدي از طريق تفاوت هاي ژنتيكي تحت تاثير قرار مي گيرند، و اين مورد نشان دهنده يك نقش ژنتيكي غير مستقيم محتمل در قدرت تصوير سازي مي باشد.علاوه بر آناتومي مربوط به كورتكس بصري اوليه، شواهد موجود نشانگر اين است كه تحريك پذيري هاي مربوط به فعاليت كورتكسي هم شفافيت تصوير سازي را پيشبيني مي كنند. علاوه بر اين، كار رفتاري جديد نشان داده است كه شفافيت تصوير سازي ويژگي رفتاري ايستايي از تصوير سازي ندارد، ولي وضعيت ديناميكي موجود در هر فرد، لحظه به لحظه تغيير مي كند و اين تغييرات از طريق يك شبكه اي از فعاليت موجود در كل مغز پيشبيني مي شود كه شامل درجه اي از همپوشاني با توصيف سيستم بصري مي باشد.برخي از اطلاعات جديد نشان مي دهند كه تحريك پذيري كورتكس بصري مي تواند در قدرت تصوير سازي نقش داشته باشد. اين كار نشان دهنده يك شواهد همبسته اي مي باشد كه از فوسفن هاي القاء شده از طريق تحريك مغناطيسي عبور كننده از جمجمه و فعاليت استراحت fMRI به عنوان نماينده هاي تحريك پذيري كورتكسي استفاده مي كند. اين مطالعه نشان داده است كه تحريك فعلي مستقيم عبور كننده از جمجمه و علّي، كه منجر به تغيير تحريك پذيري در حالت استراحت مي شود، از طريق تغيير تنظيم بالا يا پايين ، يك تاثير ضعيفي بر روي قدرت تصوير سازي دارد. اين منابع داده اي چندگانه نشانگر اين است كه تصوير سازي ذهني بصري قوي تر با فعاليت استراحت پايين تر در كورتكس بصري مرتبط است. هر چند كه اين اطلاعات مقدماتي مي باشند، ولي بيانگر اين مورد هستند كه همراه با ساير تجارب مربوط به ديد فانتومي يا تخيل (همانند جابجايي حسي (كه خودش با تصوير سازي قوي تر مرتبط است)، مي توانند به تحريك پذيري كورتكسي بصري بستگي داشته باشند. شكل 3. ترسيم انواع مختلف تصوير سازي ذهني بصري – ارادي، غير ارادي (شركت پذير يا ارتباطي) و غير ارادي (ادراكي داخل). تصوير سازي شركت پذير غير ارادي در نتيجه يادگيري شركت پذير ايجاد خواهد شد. براي مثال، بعد از هزاران بار ديدن گوجه فرنگي به رنگ قرمز، يك تصوير سياه و سفيدي از گوجه فرهنگي مشاهده خواهد شد كه به دليل تصوير سازي غير ارادي قرمز، يك مقداري قرمز مي باشد؛ اصطلاحا ذهن شما از رنگ ها پر مي شود. به همين ترتيب، در مثال كلاسيك مربوط به شرطي سازي سگ هاي پاولو ، آيا صداي به زنگ در آمدن منجر به القاء يك تصويري از غذا در ذهن سگ مي شود؟ در اينجا، نماد گوينده، محرك شرطي (CS) نشان دهنده اين تصوير سازي ذهني غير ارادي تحريك شده از صدا مي باشد كه يك محرك غير شرطي (US) است. تصوير سازي غير ارادي ادراكي يا ديد فانتومي، در زماني صورت مي گيرد كه ساختار مربوط به بخش هاي ذهني مفهومي سطح پايين، منجر به ايجاد يك تصوير غير ارادي مي شود، همانند گسترش رنگ در خطاي حسي مربوط به گسترش رنگ نئون تطبيق داده شده با مجوز رفرنس الزوير .يك روش امكان پذير براي مفهوم سازي شبكه تصوير سازي و كاراكتر هاي V1، عبارت از اين مورد مي باشد كه در رابطه با تصوير سازي ذهني بصري، كورتكس بصري يك چيزي شبيه به "تخته سياه نمايشي" مي باشد كه مي تواند منجر به نمايش نهاده هاي از پايين به بالا يا از بالا به پايين شود. ذهن در يك وضعيت راكد منتظر تحريك حسي نمي باشد، ولي همواره فعال مي باشد كه نشان دهنده پويايي هاي فعاليت دروني است كه در نتيجه، يك فعاليت خود انگيخته يا در حال پيشرفت ظهور مي كند. درجه مربوط به انتشار فعاليت در حال پيشرفت در "تخته سياه نمايشي"، بر روي تصوير سازي ذهني تاثير گذار خواهد بود و همچنين بر روي قدرت سيگنال از بالا به پايين تاثير خواهد داشت (مشابه با قدرت يا رنگ زمينه "علامت سفيد" در استعاره تخته سياه). يك فرد مشخص ممكن است كه سطح پاييني از فعاليت انتشار يافته يا پارازيتي در V1 داشته باشد، ولي داراي يك سيگنال از بالا به پايين ضعيفي خواهد بود و به همين دليل، درجه كلي قدرت تصوير سازي مي تواند ضعيف باشد. در نقطه مقابل، ممكن است كه يك فردي داراي يك سيگنال از بالا به پايين كاملا قوي باشد، ولي كورتكس بصري آنها شلوغ تر باشد يا نويز بيشتر داشته باشد. به همين دليل نمايش تصويري خراب مي شود (شكل 4). در اين سناريو، يك فرد داراي سيگنال از بالا به پايين قوي و نويز كمتر، يا كورتكس حسي آرامتر، بايد يك تصوير سازي ذهني قوي تري داشته باشد (گوشه چپ و پايين شكل 4). در حال حاضر، اين مورد در حد يك نظريه مي باشد و راهنماهاي زيادي وجود دارند كه نشان مي دهند تصوير سازي ذهني مي تواند يك مكانيزم چند مولفه اي پيچيده اي باشد، چرا كه اين موضوع مشخص مي باشد كه تصوير سازي ذهني مي تواند تحت تاثير عوامل مختلفي قرار بگيرد كه برخي از آنها عبارتند از حافظه، هورمون ها، بافت عصبي چندگانه، اختلالات رواني و حتي مواد روان پريشي زا. تصوير سازي، همانند يك حالت ضعيفي از دركميزان مشخص بودن تجربه آگاهانه مربوط به تصوير سازي و درك كردن در بين افراد مختلف متغير مي باشد. با اين وجود، شواهد مربوط به 100 سال گذشته از تحقيات رفتاري نشانگر اين است كه تصوير سازي ذهني مي تواند يك تاثير تابعي بر روي پردازش حسي داشته باشد كه مشابه با يك حالت ضعيف از درك بصري مي باشد. براي مثال، هر دو مورد خط هاي جهت دار دركي و تصوير سازي، مي توانند تاثير مشابهي بر روي درك بعدي داشته باشند. همچنين مضمون تصوير سازي مي تواند نشان دهنده موارد مختلفي از يادگيري باشد. مضمون بصري تصوير سازي، همانند مضمون دركي، مي تواند نشان دهنده يادگيري دركي بصري باشد كه منجر به بهبود حساسيت بصري بعدي نسبت به انواع خاصي از محرك ها مي شود. به همين ترتيب، مضمون تصوير سازي ذهني بصري مي تواند نشان دهنده يك يادگيري شركت پذيري همراه با يك محرك عاطفي باشد كه محرك مفهومي را به روش خاص به پردازش بصري اوليه انتقال مي دهد. علاوه بر اين، شفافيت محرك تصوير سازي شده، بدون محرك حسي همزمان، به تغييرات قابل پيشبيني در قطر مردمك مرتبط است.همچنين يك سري شواهد وجود دارند كه نشان مي دهند تصوير سازي ذهني بصري يك تاثير تسهيل كننده اي بر روي درك بصري از محرك هاي بصري مرتبط دارد. در واقع، حتي در زماني كه تصوير سازي و درك از طريق يك وظيفه شناختي مورد نياز ديگري مجزا مي شوند، اين تاثيرات تسهيل كننده باقي مي مانند. همچنين محرك مفهومي ضعيف (داراي رنگ زمينه يا روشنايي پايين) نشان دهنده يك تاثير محرك تسهيل كننده مشابهي در درك بعدي مي باشد. انرژي (قدرت و طول مدت) مربوط به محرك قبلي، مشخص مي كند كه محرك قبلي داراي يك تاثير تسهيل كنندگي (محركي براي تصاوير ضعيف) يا بازدارنده (انطباق با تصاوير قوي) بر روي درك بعدي باشد. به همين ترتيب، مدت هاي طولاني تر يا دوره هاي مربوط به تصوير سازي، يك تاثير محركي قوي تري بر روي درك بعدي دارد. از اين رو، درجه مربوط به تاثير تصوير سازي بر روي درك بعدي به عنوان يك ابزار سنجشي از قدرت حسي يا انرژي بصري تصوير سازي در نظر گرفته مي شود (باكس 2 در تكنيك هاي اندازه گيري را مشاهده كنيد). به نظر مي رسد كه تصوير سازي ذهني بصري، دقيقا همانند درك بصري، در فضاي رتينوتاپي و موقعيتي تا حد زيادي موضعي يا داخلي مي باشد؛ اين امر منجر به حمايت بيشتر از تشابهات مابين درك بصري ضعيف و تصوير سازي ذهني بصري مي شود. يك انتقاد صورت گرفته در مورد برخي از تحقيقات تصوير سازي، عبارت از نبود روش شناسي براي تمايز قائل شدن مابين تصوير سازي ذهني بصري و توجه بصري مي باشد. بري مثال، در صورتي كه يك فرد تصاوير مجزايي را از يك رنگ خاص تصور كند، در حالي كه مشغول اجراي يك وظيفه مفهومي مي باشد كه داراي رنگ هم هست، اين افراد به صورت متفاوتي به رنگي كه تصور مي كنند، توجه خواهند داشت. از اينرو، جدا كردن هر نوع تاثير مربوط به تجسم و توجه به سختي امكان پذير خواهد بود. نكته مهمي كه در برخي از تحقيقات وجود دارد، عبارت از اين مورد مي باشد كه تاثير مربوط به تصوير سازي قبلي و توجه بصري قبلي، مي تواند از طريق برخي روش ها از هم جدا شود؛ اين روش ها مواردي از قبيل زمان دادن به اين تاثيرها و مستعد بودن آن نسبت به اختلال حسي مي باشد. اين موارد يك سري شواهدي را ايجاد مي كنند كه نشان مي دهد اين تاثيرات شبه حسي، از طريق تصوير سازي ايجاد مي شوند و توجه هيچ تاثيري در اين فرآيند ندارد. علاوه بر اين، اين تاثيرات محرك دركي با شفافيت تصوير سازي گزارش شده بر مبناي آزمايشات مختلف مرتبط هستند كه نشان مي هند اين تاثيرات با فرآيند ايجاد تصوير همراه مي باشند.همچنين كارهاي صورت گرفته بر روي تصوير سازي ذهني نشان مي دهند كه تصوير سازي مي تواند به عنوان يك درك ضعيف از بالا به پايين در نظر گرفته شود. در حال حاضر مطالعات زيادي از الگوهاي فعال سازي BOLD در طول درك بصري انتقال دهنده استفاده مي كنند تا كشف و رمزگشايي محتويات تصاوير ذهني را به عقب بياندازند و اين مورد نشان دهنده يك همپوشاني در نمايش عصبي مي باشد. علاوه بر اين، الگوريتم هاي يادگرفته شده عميق آموزش داده شده در مجموعه محدوي از ويژگي هاي مفهومي، مي تواند براي كشف ويژگي هاي آموزش داده نشده در تصوير سازي ذهني مورد استفاده قرار بگيرد و محققان را يك قدم به توانمند شدن براي ايجاد مجدد مضمون هاي حسي از ذهن نزديك تر كند. با اين وجود، برخلاف شواهدي كه موارد مشتركي را در مابين درك ضعيف و تصوير سازي نشان مي دهند، اين دو مورد تجربيات آگاهانه كاملا متفاوتي مي باشند و بايد يك سري كارهايي در آينده صورت بگيرد تا مشخص كند كه چرا تصوير سازي غير باليني، با تجربه آگاهانه كامل از درك انتقال دهنده تجربه نمي شود. باكس 2 – تكنيك هاي ارزيابي جديدتحقيقات صورت گرفته در مورد تصوير سازي ذهني، همانند حوزه هاي خواب ديدن و توهمات، به دليل نبود روش هاي سنجش عملي با يك سري محدوديت هايي مواجه است. پرسشنامه هاي خود گزارش دهي، از اولين موارد مربوط به استفاده از پرسشنامه ها توسط گالتون در دهه 1800، عبارت از استانداردهاي طلايي بودند كه براي اندازه گيري تصوير سازي استفاده مي شدند. با اين وجود، در سال هاي اخير شاهد ايجاد يك سري تكنيك هاي ارزيابي هدف مندتر و جديدتري بوده ايم.تكنيك هاي رفتاريدر سال 2008، ما اولين كاري را چاپ كرديم كه نشان مي داد شما به چه نحوي مي توانيد از خطاي حسي بصري استفاده كنيد؛ اين روش حالت رقابتي دوربين دوچشمي ناميده مي شد كه براي اندازه گيري تصوير سازي به كار گرفته مي شد. اين تكنيك شامل راهنمايي كردن تصادفي يك فرد براي تصور يك شئي رنگي شده، قبل از ارائه رقابتي مختصر بوده است. مفهوم محرك هاي تصوير سازي، به نحوي در خطاي حسي رقابتي رايج مي باشد كه نشان دهنده يك شفافيت تصوير سازي بر مبناي آزمايش و تفاوت هاي فردي است. اين تكنيك به صورت مهمي حتي در زماني كارايي دارد كه يك وظيفه شناختي، ما بين دوره هاي تصوير سازي و ارائه رقابتي اضافه شود. اين تكنيك در رابطه با از بين بردن گزارشات ذهني مسقتيم، حتي مي تواند از طريق اندازه گيري تسلط رقابتي همراه با وظيفه جستجوي اضافه شده، هدفمند تر هم شود. در اين مورد، تسلط رقابتي از طريق استفاده از وظيفه جستجوي اضافه شده مورد ارزيابي قرار گرفته است؛ در اين مورد، يك بررسي به راحتي مي تواند نشان دهد كه چه زماني اين مورد به الگوي رقابتي مسلط اضافه شده است و بعد از آن، تاثير تصوير سازي بر روي حالت رقابتي مي تواند از طريق سطح آشكار سازي تحقيق مشخص شود. استفاده از چنين متغير وابسته مبتني بر عملكرد به جاي گزارشات غالب رقابتي، باعث مي شود كه تصوير سازي ذهني بتواند بدون استفاده از هيچ نوع گزارش ذهني اندازه گيري شود. علاوه بر اين، چنين روش هايي مي توانند براي اندازه گيري تصوير سازي ويژگي هاي بصري متفاوت، همانند يك رنگ خالص يا تصوير سازي محرك، يا حتي يك تصوير سازي عيني پيچيده، استفاده از يك سنجش وابسته، يا حتي مقايسه تصوير سازي و جا به جايي حسي با استفاده از يك ابزار سنجش مشترك، به كار گرفته شوند.تكنيك هاي تصوير سازيتحقيقات اخير مربوط به تصوير سازي رزونانس مغناطيسي تابعي نشان داده است كه مضمون تصوير سازي مي تواند با استفاده از تصوير سازي ذهني، به صورت هدفمندي مورد بررسي قرار بگيرد. موردي كه يك فرد تصور مي كند، مي تواند كشف شود يا بر مبناي واكنش مغز وي به ورژن هاي مفهومي انتقال دهنده مربوط به همان مضمون، پيشبيني شود. در واقع، مضمون تصوير سازي در حال حاضر مي تواند با استفاده از اطلاعات آموزش داده شده مفهومي از طريق گروه هاي عيني متفاوت مشخص شود. همچنين ساير روش ها، همانند برق نگاري مغز و حركت هاي مردمك هم مي توانند مورد استفاده قرار بگيرند.تصوير سازي در عملكرد شناختي نرمالدر سالهاي اخير موارد انتشار يافته زيادي وجود دارند كه تصوير سازي ذهني را به يك سري فرآيند شناختي مربوط به حافظه كاري ضمني و بصري، مسيريابي فضايي، درك مطلب، به خلاقيت و تصميم گيري اختلاقي مرتبط مي كنند (شكل 5) در صورتي كه تصوير سازي رواني يك محرك حسي نسبت به اتفاقات باشد، اهداف يا سنارويهاي مربوط به جداسازي از ورژن هاي القاء شده از طريق اندام و حس انتقال دهنده مربوط به اين موارد، به چه نحوي و چه زماني در تصوير سازي هاي ذهني صورت گرفته در زندگي روزمره مورد استفاده قرار خواهند گرفت؟حافظه و تصوير سازيبرخلاف اين واقعيت كه رشته هاي تصوير سازي ذهني رواني، كار بصري و حافظه ضمني خود زيست نامه اي به صورت مستقلي ايجاد شده اند، ولي شواهد موجود نشانگر اين است كه اكثر افراد براي انجام اكثر وظايف حافظه اي خودشان از تصوير سازي ذهني استفاده مي كنند. در واقع، در ادبيات حافظه ضمني، تفكر در مورد آينده به عنوان تصوير سازي آينده مورد اشاره قرار گرفته است. بر اساس شخصي كه هستيد و احتمالا ميزان قوي بودن تصوير سازي ذهني شما، نقش تصوير سازي در طول انواع مختلف حافظه مشخص و بديهي به نظر مي رسد. با اين وجود، رشته مربوط به تصوير سازي ذهني و حافظه كاري از هم جدا شده اند و تا سال هاي اخير، كاملا مجزا باقي مانده اند. در زمينه حافظه كاري بصري، زماني كه از افراد پرسيده مي شود كه به چه نحوي اين وظايف را انجام مي دهند، اغلب آنها از دو استراتژي اصلي استفاده مي كنند. يك استراتژي عبارت از انتخاب كردن ويژگي هاي برجسته با يك نظم آزمايشي مي باشد كه در آن فرد ملزم مي شود تا آنها را در يك حالت گزاره اي يا صوت شناسي يادآوري و كدگذاري كند، كه بعد از آن با آزمايش مقايسه مي شود. يك استراتژي ديگري كه به طور رايج بيان شده است، عبارت از ايجاد تصاوير ذهني همراه با جزئيات در طول فاصله نگهداري مي باشد كه بعد از آن با آرايه ها (موارد منظم) آزمايشي بعدي مقايسه مي شود. اين توصيفات يك سري تشهابهاتي با توصيف هاي مربوط به تصوير سازي ذهني دارند و اين احتمال وجود دارد كه اين افراد از تصوير سازي رواني به عنوان ابزاري براي برگرداندن اطلاعات بصري استفاده كنند. هر دو كار رفتاري و تصوير سازي ذهني در حال حاضر بيانگر اين مورد مي باشند كه نمايش تصوير سازي حسي توسط افرادي استفاده مي شود كه براي تكميل برخي از حالت هاي وظايف حافظه كاري بصري، مجبور به تصوير سازي ذهني هستند. علاوه بر اين، هر دو مورد تصوير سازي ذهني و حافظه كاري بصري مي توانند درك فرد را تغيير دهند و آنها عملكردهاي ظرفيتي مشابهي را نشان داده اند. با اين وجود، ه?

هنر درماني يك رشته تركيبي مي باشد كه از اصول و نظام موجود در هنر و روان شناسي تشكيل شده است.
در اين روش از يك فرآيند خلاق، برخي بخش ها كه توسط هنر در درمان ايجاد شده است، و از يك بخش سوم كه مربوط كار هنري مي باشد، استفاده مي شود.
طرز كار اين روش به نحوي است كه به افراد درمانجو، براي تقويت خود آگاهي، پيدا كردن عواطف، شناسايي تضادهاي عاطفي حل نشده، بهبود مهارت هاي اجتماعي و افزايش عزت نفس كمك مي كند.
هدف اوليه هنر درماني عبارت از كمك به افراد داراي مشكلات روان شناختي و عاطفي است تا اين افراد بتوانند به سطوح بهزيستي شخصي و سطوح بالاي عملكردي دسترسي يابند.
براي درمان موفق در اين روش، هيچ يك از موارد مربوط به تجربه هنري قبلي يا توانايي هنرمندانه طبيعي، مورد نياز نمي باشند.
افراد درمانجويي كه به متخص سلامت رواني مراجعه مي كنند و فاقد توانايي هاي ذكر شده باشند، مي توانند با استفاده از هنر درماني، به وضعيت بهتري دست يابند.
از تاريخچه تا تكنيك هاي هنر درمانيتاريخچه و توسعه هنر درمانيپيشبردهاي صورت گرفته در اين زمينهمشكلات سلامتي كه توسط هنر درماني رفع شده استتمرينات و تكنيك هاي هنر درمانيهنر درماني و هنر درماني موثرآموزش و تاييد هنر درمانگرمحدوديت ها و نگراني هاي مرتبط با هنر درمانيتاريخچه و توسعه هنر درمانيهنر به عنوان يك وسيله براي برقراري ارتباط، بيان وضعيت شصي، تعاملات گروهي، تشخيص و حل تضاد در طول تاريخ كاربرد داشته است.
در طول هزاران سال، در فرهنگ ها و مناطق مختلف جهان از بت هاي دست ساخت و طلسم ها، كه به صورت نقاشي ها و علائم مقدس بودند، براي درمان بيمار استفاده مي شد.
هنر درماني به عنوان يك رهيافت درماني منحصر به فرد و داراي مقبوليت عمومي، اخيرا ايجاد شده و مربوط به سالهاي مياني قرن ۲۰ ام مي باشد. ظهور هنر درماني به عنوان يك حرفه در ايالات متحده و اروپا، به صورت مجزا و همزمان صورت گرفته است.
هنر درماني تكنيك ها آموزش و اهداف (3)
هنر درماني چيست؟واژه “هنر درماني” اولين بار در سال ۱۹۴۲ و توسط هنرمند انگليسي، آدرين هيل، ضرب و استفاده شد. وي مزاياي سلامتي مربوط به ترسيم و نقاشي را در بهبود بيماري سل كشف كرد.
در دهه ۱۹۴۰، برخي از نويسندگان رشته سلامت روان، كار درماني خود بر روي درمانجوها را به صورت “هنر درماني” توصيف كردند.
به دليل نبود دوره هاي هنر درماني رسمي يا برنامه هاي آموزشي در آن زمان، اين متخصصان سلامت بر اساس يك سري اصول ديگر، كه تحت نظارت روان پزشك ها، روان شناسان يا ديگر متخصصان سلامت روان بود، آموزش مي ديدند.
پيشبردهاي صورت گرفت در اين زمينهمارگارت نامبراگ ، هانا ويتكوسكي ، فلورنس كن ، اديت كرامر ، و الينور اولمان ، چهار نويسنده تاثير گذار مربوط به دهه ۱۹۴۰ بودند كه پيشبردهاي مهمي را در توسعه هنر درماني، به عنوان يك رشته مجزا داشتند.
در بيشتر منابع، ماگارت نامبر، به عنوان “مادر هنر درماني” ياد مي شود.
در سال ۱۹۱۵، وي مدرسه والدين را در شهر خود، نيويورك، تاسيس كرد.
همچنين وي به عنوان اولين موسس نهضت هنر درماني آمريكايي شناخته مي شود. نامبراگ معتقد بود كه كودكاني كه اجازه مي يابند تا خلاقيت هاي خودشان را بروز دهند و به موضوعاتي بپردازند كه به آن علاقه دارند، روند بهبود سلامتي بهتري را تجربه مي كنند.

نامبراگ، تحت تاثير نهضت روانكاوي كه در آن دوره ارجحيت داشت، فرآيند خلاقانه را به عنوان يك متدلوژي مشابه با بيان لفظي در نظر گرفت.
وي فرآيند خلاقانه را به عنوان يك وسيله اي براي بيان و اظهار موارد سركوب شده، تفكرات و عواطف ناخودآگاهانه فردي در نظر گرفت. مارگارت بر اين عقيده بود كه تركيب اظهارات اشاره اي وضعيت ذهني فرد با جنبه هاي شناختي و كلامي تجربه، مي تواند به درمان فرد منجر شود.

منبع :مشاوره خانواده-هنر درماني

روانشناسي كودك خردسال و نكات آموزشي و تربيتي پيش از دبستان – مدت زمان مطالعه 3 دقيقه
تكنيك هاي روانشناسي كودك خردسال و پيش از دبستانچگونه كودكي شاد تربيت كنيم؟چيزي كه كودك را در سنين خردسالي و پيش دبستان شاد مي كند ممكن است شما را متعجب سازد.
متخصصان كودك مي گويند شادي آن چيزي نيست كه به كودك خود عرضه مي كنيد، بلكه آنچيزيست كه به انها هديه مي كنيد.
براساس نظر آنان، كودكاني كه بيش از حد به آنها رسيدگي مي شود، چه با اسباب بازي بسيار چه با مراقبت از آنها در برابر اضطراب و مشكلات، با احتمال بيشتر تبديل به بزرگسالاني مي شوند كه بي حوصله، بدبين و منفي باف هستند.
بهترين پيش بين هاي شادي و خوشبختي دروني هستند نه بيروني.
بنابراين بهتر است كودك را مجهز به ابزارهاي دروني كنيم كه در طول زندگي به آنها تكيه كنند.
خبر خوب اين است كه حتما نبايد يك متخصص باشيد كه آزادي و قدرت را به كودك منتقل كنيد تا در تمام پستي ها و بلندي هاي زندگي از آن ها استفاده كند.
با صبر و انعطاف همه والدين مي توانند امكان زندگي شاد و خوشبخت را فراهم كنند.


خواندن هيجانات كودك را بياموزيد.زماني كه كودك شما نوزاد بود، راحت مي توانستيد متوجه شويد كه شاد است يا ناراحت.
با آمدن شما لبخند بزرگي روي لبانش نقش مي بست و زماني كه برايش صدا مي آورديد و دالي بازي مي كرديد با صداي بلند مي خنديد.
از دو سالگي بزرگتر شده، و هيجانهايش پيچيده تر شده اند. اما خوشبختانه، توانايي او براي كنترل آنها بيشتر شده است.
هم چنان، فهميدن نشانه هاي ظاهري اينكه آيا او غمگين يا شاد است چندان دشوار نيستند.
يك كودك خردسال شاد:
لبخند مي زند،بازي مي كند،كنجكاوي نشان مي دهد،اجتماعي استنيازمند تحريك مداوم نيست.روانشناسي كودك خردسال خواندن هيجانات كودك را بياموزيد.
در مقابل نشانه هاي يك كودك ناشاد عبارتند از:گوشه گيري،سكوت،زياد غذا نخوردن،عدم معاشرت خودبخودي با ديگران،بازي نكردن،سوال نپرسيدن،عدم لبخند يا خنديدنگفتار كم.روانشناسي كودك خردسال خجالتي و درونگرااگر كودك شما ذاتا خجالتي و يا درونگراست كه به طور طبيعي اهل معاشرت و خنديدن نيست،
به اين معنا نيست كه ناشاد است.
خجالتي بودن معادل غمگيني نيست، اما بايد بيشتر كار كنيد تا علائم هيجاني او را بخوانيد.
اگر كودك شما پيش از اين برون گرا و شادتر بوده و در حال حاضر تغيير بزرگي را نشان داده است بدين معنيست كه مشكلي وجود دارد و بايد به آن توجه كنيد.
بسياري از علائم هيجاني كه كودكان استفاده مي كنند براي والدين قابل شناسايي هستند مانند زماني كه كودك ترسيده و يا ناراحت است.

اما اكثرا تشخيص نمي دهند كه كودك اضطراب را به صورت خشم و پرخاشگري ابراز مي كند.
عصبانيت آنها در واقع همان ابراز تنش شديد است. مثلا كودك برادر خود را مي زند و مي گويد:
“ازت متنفرم”، يعني انقدر مضطرب است كه نمي تواند خشم و ناراحتي خود را واضح ابراز كند.
بايد به روش هاي ابراز كودك توجه كنيد ممكن است هر كودكي روش مخصوص به خود را داشته باشد.

منبع :كودك و نوجوان -روانشناسي كودك خردسال

آيا ازدواج از راه دور كار درستي است؟
اگرچه در انتخاب خانواده اي كه در آن به دنيا آمده ايم نقشي نداريم اما در انتخاب و شكل دهي به خانواده اي كه در آينده خود آن را بنا مي كنيم نقش اساسي داريم.
ازدواج يكي از مهم ترين و سرنوشت ساز ترين انتخاب و تصميم زندگي ماست.اين تصميم ممكن است در زماني گرفته شود كه اطلاعات و شناخت كافي نسبت به آن نداريم.
در اين شرايط ممكن است خوش شانس بوده و از راهنمايي ها و مشورت خانواده و افراد داراي شناخت و تجربه كمك بگيريم.
حالت ايده آل هم ازدواج در زمان مناسب با شناخت كافي و راهنمايي مشاورين و خانواده است.
بعضي ها هم ازدواج را چون هندوانه اي سربسته مي دانند كه بايد ريسك شكست و يا موفقيت آن را پذيرفت.
اعتقاد به سرنوشت يا هر اسم ديگري كه براي آن بگذاريم، دليل خوبي براي انتخاب عجولانه يا ناآگاهانه نيست.
ازدواج قرص تسكين دهنده است؟همچنين ممكن است ازدواج براي عده اي مانند قرص تسكين دهنده يا راه فرار از مشكلات باشد كه در اين صورت نيز اين نوع ازدواج به شكست ختم مي شود.
به عنوان مثال افرادي كه بعد از تجربه ي خيانت يا شكست عشقي و يا براي فرار از محدوديت هاي خانواده ازدواج مي كنند، مصداق كساني هستند كه از چاله به چاه مي افتند!
بنابراين براي اين كه اين تصميم سرنوشت ساز و مهم به درستي و در زمان و مكان درست رخ دهد نيازمند كمك گرفتن از افراد آگاه هستيم.
مشورت ادراك و هوشياري دهد عقل ها را عقل ها ياري دهد.
دانستني هاي اورژانسي در مشاوره ازدواجمشاوره ازدواج19 ديدگاه/نوامبر 16, 2019ادامه مطلب ...پيوند فاصله ها ( ازدواج از راه دور)برخلاف گذشته كه ازدواج افراد از طريق آشنايي و واسطه ي افراد در يك قوم و محله انجام مي شده.
امروزه روش هاي آشنايي و انتخاب همسر به نهايت تنوع خود رسيده است.
امكان حضور دختر و پسر در مكان هاي مشتركي همچون دانشگاه، محل كار، سينما بر افزايش دايره ي انتخاب افراد تاثير بسزايي دارد.
آن چه كه در ازدواج از راه دور نقش پر رنگي دارد، آشنايي افراد از طريق شبكه هاي مجازي از قبل اينستاگرام، فيسبوك، تلگرام و واتساپ است.
افزايش آمار دوستي ها و ازدواج از راه دور حاكي از افزايش ميزان دسترسي به فضاي مجازي در قشر جوان و در آستانه ازدواج است.
انتخاب همسر از طريق راه مجازياين كه افراد آگاهانه از طريق مجازي و از راه دور اقدام به همسرگزيني و آشنايي مي كنند يا نا آگاهانه خود را در سفره ي عقد با يك فرد ناآشنا مي يابند خود بحثي جداست.

آن چه كه باعث افزايش اين نوع تعاملات بين دختر و پسر و دوستي يا آشنايي مي گردد، راحتي تعامل از طريق فضاي مجازي است.
امكان تماس تصويري و كلامي بدون دردسر در هر زمان با هر فاصله اي از طريق فضاي مجازي كه جذابيت هاي خاص خود را دارد.
همچنين اين نوع آشنايي و تعامل بخصوص براي افراد كم رو و خجالتي كه از تعامل اجتماعي گريزان هستند و توانايي بيان احساسات و ابراز وجود ندارند روش خوشايند تري است.

منبع :مركز مشاوره و روانشناسي مشاورانه -ازدواج از راه دور

راننده اورژانس اجتماعي ما را مستقيم به كوچه‌اي مي‌برد كه منزل موردنظر در آن قرار دارد و ما بايد جايي پياده شويم كه نزديك محل اعلام شده نباشد، بچه‌هاي اورژانس فكر آبروي ساكنان خانه را مي‌كنند مبادا ميان همسايه‌ها برايشان حرف در بيايد كه فلاني‌ها…پيرمردي با چهره مهربان در آپارتمان را باز مي‌كند. به قيافه‌اش نمي‌آيد اهل آزار و اذيت كودكان باشد. سماوات اسم اميرسام را مي‌برد و پيرمرد تاييد مي‌كند كه كودك در خانه است و اجازه ورود مي‌دهد. پدر و مادر كودك هم در خانه هستند. اعتياد در چهره هر دوشان پيداست و معلوم مي‌شود دليل تماس چه بوده. پدر رفت لباس مرتب‌تري بپوشد، اما فريده مادر پسرك همان‌طور با لباس خانه، جلوي ما نشست و به سوالات مددكار و روان‌شناس تيم جواب داد.سن و سالش حدود ۳۰ است و سه سال پيش در خيابان با همسرش آشنا شده. از همان اول مي‌دانسته شوهرش معتاد است و تصميم مي‌گيرد انگيزه‌اي شود تا شوهرش اعتياد را ترك كند كه پدرش را از دست مي‌دهد و در همين ناراحتي‌ها، براي رسيدن به آرامش، به مصرف مواد گرايش پيدا مي‌كند. چند باري تفريحي استفاده مي‌كند تا اين‌كه گرفتار مي‌شود. يك سال و نيم هم شيشه مصرف كرده و بعد ترك مي‌كند، تا دو هفته پيش كه به قول خودش «مثل سگ» متادون را هم ترك كرده. سه ماه و نيم از بارداري‌اش گذشته بوده و او تازه متوجه بچه مي‌شود، اما پزشكش به او اجازه نمي‌دهد كه متادون را كنار بگذارد.پسرش حدود دو ماه پيش، معتاد متولد شد و دو هفته براي ترك در بيمارستان مفيد بستري بوده. بعد از مرخصي، عمه‌اش او را مي‌برد كه پيش خودش از او نگه‌داري كند و خيالش راحت باشد كه نوزاد سالم مي‌ماند. پدر هم تحت نظر پزشك ترك كرده و متادون مصرف مي‌كند.خواهرهاي آقا با ازدواج او و فريده مخالف بودند، بعد از ازدواج آنها و معتاد شدن فريده ديگر نور علي نور مي‌شود و بهانه حسابي دست خواهرها مي‌افتد و آنها هم چندين بار به خانه آنها مي‌آيند تا او را از خانه برادرشان بيرون كنند، اما برادر با اين‌كه معتاد است، هنوز هوش و حواسش را از دست نداده و همسرش را دوست دارد و مي‌گويد به هيچ قيمتي از او جدا نمي‌شود. حالا كه بچه آمده هر دو انگيزه بيشتري براي ساختن زندگي سالم پيدا كرده‌اند، اين را فريده مي‌گويد و پسرش را با قربان صدقه بغل مي‌گيرد و اضافه مي‌كند كه اگر اميرسام نباشد، باز برمي‌گردد به مواد.
پشت در پشت، ميراث شيشهپرونده ديگري كه تيم سيار اورژانس اجتماعي براي بررسي آن رفت، در منطقه‌اي در جنوب پايتخت بود. طبق معمول تيم در خيابان اصلي و دور از منزل مورد نظر پياده شد و در كوچه‌ها به دنبال پلاك موردنظر گشت.وارد منزل شديم، آپارتماني تقريبا ۴۰ متري در طبقه سوم ساختمان. تماس گيرنده، مادربزرگ مهسا بود كه ۱۲ سال دارد و طبق قانون هنوز كودك به حساب مي‌آيد. بدون اين‌كه كسي سوال كند، مادربزرگ كه دل پُري داشت شروع به گفتن جريان كرد. مادر، پدر و عموي مهسا هر سه به شيشه اعتياد دارند و در خانه‌اي در كرج زندگي مي‌كنند. پدرش تعادل رواني ندارد، آن‌قدر كه همان سال‌ها هم كه معتاد نبوده از خدمت سربازي معافش كرده‌اند. او مهسا و مادرش را هميشه به شدت كتك مي‌زند و گاهي هم از خانه بيرون مي‌كند. خرج تحصيل و خريد مايحتاج مهسا را مادربزرگ كه پرستار ۲۴ ساعته است مي‌دهد و مهسا هر وقت تعطيل باشد به خانه آنها مي‌آيد. شاگرد زرنگ كلاس اول راهنمايي مدرسه است. او كه با چشم‌هاي روشن و نگران حواسش به حرف‌هاي مادربزرگ است كه چيزي را از قلم نيندازد، مي‌گويد: «بيشتر وقت‌ها با صورت و تن كبود به مدرسه مي‌روم و بعضي وقت‌ها هم پدرم مدت‌ها نمي‌گذارد درس بخوانم، اما مدرسه هيچ وقت به من كمك نكرد كه از اين وضع راحت شوم.»مادربزرگ مهسا مي‌خواهد حضانت او را بر عهده بگيرد، پسرش هم مخالفتي ندارد، اما مادر نمي‌گذارد. مهسا مي‌گويد از طريق او بعضي از خيرين به خانواده‌اش كمك مي‌كنند، اما يك قران از اين پول خرج او نمي‌شود و پدر و مادر و عمويش با اين پول‌ها شيشه مي‌خرند و با هم دود مي‌كنند.مادربزرگ مي‌گويد بارها پسرهايش را بستري كرده كه ترك كنند، اما آنها باز هم به اعتياد برگشته‌اند. مادر مهسا هم هر بار مادرشوهرش خواسته كمكش كند، يا رگش را زده يا هرچه را دم دستش بوده شكسته. گويا اعتياد در اين خانواده ماندگارترين ميراث به حساب مي‌آيد. پدربزرگ مهسا هم زماني كه زنده بود به هروئين و ترياك اعتياد داشت تا هشت سال پيش كه اُوردوز مي‌كند و بر اثر سكته قلبي و مغزي فوت مي‌كند.شخصي براي آنها توضيح مي‌دهد كه با وجود اين‌كه عدم صلاحيت پدر و مادر براي نگه‌داري مهسا معلوم است، اما مادربزرگ بايد به اداره سرپرستي مراجعه كند، اعتياد پدر و مادر را ثابت كند و بخواهد كه سرپرستي نوه‌اش را برعهده بگيرد. و بعد از مدتي مي‌تواند نامه‌اي بگيرد كه حتي اين اختيار را به او مي‌دهد كه ديگر مهسا را به والدينش تحويل ندهد. براي كمك به اثبات اعتياد والدين هم به او اطمينان دادند كه اورژانس اجتماعي كرج به خانه مهسا مراجعه مي‌كند و گزارش اعتياد آنها را به اداره سرپرستي مي‌دهد.

بي‌قراري‌هاي ساعت ۹توي مطب دندان‌پزشكي نشسته‌ام. دكتر آمپول بي‌حس‌كننده‌اي توي لپم زده و منتظرم تا اثر كند. روبه‌رويم سه تا خانم نشسته‌اند. يكي‌شان يك خانم تقريبا ۷۰ ساله است كه با دختر حدودا ۴۵ ساله‌اش آمده‌اند اينجا. كارشان تمام شده و منتظر هستند تا آژانس بيايد دنبالشان. خانم سومي يك خانم ۵۰ ساله است كه او هم لپش را گرفته. شبكه سوم دارد تصاوير مردم سيل‌زده پاكستان را نشان مي‌دهد. خانم منشي كانال را عوض مي‌كند. هر سه خانم روبه‌رويي بي‌قرار به نظر مي‌رسند. گاهي به تلويزيون نگاه مي‌كنند، گاهي به ساعتشان، گاهي به من، گاهي به منشي دكتر.خانم ۵۰ ساله رو به من مي‌پرسد: «شما هم بي‌حسي زده‌ايد؟» سرم را تكان مي‌دهم كه يعني بله. بعد او هم سري تكان مي‌دهد و افسوس‌خورانه مي‌گويد: «پس نوبت شما قبل از منه.» مي‌گويم: «اگر شما عجله داريد، اول شما بفرماييد.»لبخندي از سر رضايت مي‌زند و تشكر مي‌كند. نمي‌دانستم تعارفم را اين‌قدر زود مي‌پذيرد. با خودم مي‌گويم: «عيبي ندارد، حتما عجله دارد!» خانم مُسن همچنان بي‌قرار است. به دخترش مي‌گويد: «يه زنگ بزن ببين چرا آژانس نيومد؟» دخترش هم حال و روز بهتري ندارد.

منبع :مركز مشاوره و روانشناسي ايران-داستان‌هاي واقعي اجتماع : اعتياد